CUMHURİYET TARİHİNİN EN KAPSAMLI VERGİ BARIŞI
Yaklaşık iki üç yılda bir vergi barışı/affı olarak yapılan düzenlemelerden biri ile daha karşı karşıyayız.
Yaşadığımız küresel pandemi ve onun getirdiği ekonomik sıkıntılar, devamında doğal afetlerden dolayı vergi barışının gelmesi zorunlu hale gelmişti. Esas olan, herkesi memnun edecek vergi uygulamalarına köklü çözümler üreterek vergi affına son verilmelidir.
Bugüne kadar çıkan ve Cumhuriyet tarihimizin en kapsamlı vergi barışı, 7440 sayılı kanun 09.03.2023 tarihinde mecliste kabul edilerek 12.03.2023 tarih ve 32130 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiş oldu. Buna müteakip yayınlanan 200 sayfalık 1 seri nolu Genel Tebliğ’de önem arz eden konuları başlıklar halinde özetleyecek olursak,
Yapılandırma kapsamına giren alacaklar:
Matrah ve Vergi Artırımı;
Matrah artırımı; 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 yıllarına ilişkin olarak Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi ile Katma Değer Vergisi ve bazı gelir ve kurumlar vergisi stopajları için yapılabilecek. Matrah artırımında bulunulan yıl için daha sonra vergi incelemesi ve cezalı tarhiyat yapılmayacak.
İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi;
İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar tespit edilecek rayiç bedel ile bir envanter listesi hazırlanarak vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kaydedebilecekler. Kaydedilen makine, teçhizat için amortisman uygulanmayacak olup belirlenen rayiç bedel karşılığı birikmiş amortisman sayılacaktır. Kayıtlara alınan emtia için ayrılan karşılık sermayenin bir unsuru sayılacağı gibi ortaklara dağıtılması da mümkün olabiliyor. Beyan edilirken ödenecek Katma Değer Vergisi, tabi olduğu genel kdv oranının yarısı beyanname verme süresi içinde 31.05.2023 (bu tarih dahil) ödenecektir. Emtea için ödenen kdv indirim konusu yapılabilecek ama iade konusu yapılamayacak. Mekine teçhizat ve demirbaşlar için ödenen kdv indirim konusu yapılamayacak.
Kayıtlarında yer aldığı hâlde işletmelerinde mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını 31 Mayıs 2023 tarihine (bu tarih dâhil) kadar fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirmeleri ve böylece kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmeleri sağlanmıştır.
Ayrıca, 31/12/2022 tarihi itibarıyla düzenlenen bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerde bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini 31 Mayıs 2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltmeleri ve böylece kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmeleri imkanı verilmiştir. Beyan edilecek bu tutarlar üzerinden %3 hesaplanan tutar beyanname verme süresi içinde (31.05.2023) ödenecektir.
Beyan ve Ödeme Süreleri;
Beyan süreleri 31.05.2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) ilgili kurumlara başvuru yapılabilecek. İlk taksit veya peşin ödeme süresi 30.06.2023 tarihidir.
Bugüne kadarki hesaplanan gecikme faizleri yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanan tutarların %90’ nın tahsilinden vazgeçilecek.
31.12.2022 tarihinden önce verilmiş olan vergi aslına bağlı olmayan (usulsüzlük-özel usulsüzlük) cezalarından %50 indirim yapılacak.
Vergi aslına bağlı cezalar (vergi ziyaı cezası) ile tutarı 2.000.-TL’na kadar olan alacaklardan vazgeçilecek.
Taksiyle ödeme seçeneğini tercih edenler için;
Katsayılar uygulanarak aylık eşit taksitler halinde ödeme imkanı sağlanmıştır. Peşin ödenmesi halinde katsayı uygulanmayacağı gibi hesaplanan Yİ-ÜFE oranlarının %90’nından vazgeçiliyor. Köklü, adil vergisel çözümler üreterek bu gibi vergi barışı (affı) uygulamalarının son bulması dileğiyle.
Fahri KÖSE
S.M.Mali Müşavir